ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ Γ. ΧΑΡΩΝΙΤΗΣ (1996) | Τα Χανιά δεν είναι πια μόνο η πόλη «για τ’ άρματα» που ξεκίνησαν και παρέμειναν για αιώνες. Είναι ταυτόχρονα και «για τα γράμματα», αφού η έντονη πνευματική τους δραστηριότητα τα τοποθετεί σε μια αξιοζήλευτη θέση ανάμεσα στις περιφερειακές πόλεις της χώρας μας. Μια ειδικότερη αναφορά, έστω και σύντομη, στις επιμέρους δημιουργίες θα επιβεβαιώσει τα παραπάνω.

Λογοτεχνία

Από τους σημαντικότερους λογοτέχνες μας, ο Γιώργης Μανουσάκης, έχει καταξιωθεί με το έργο του ως ένας πολύ αξιόλογος ποιητής, πεζογράφος και δοκιμιογράφος. Ο Γιώργης Ψυχουντάκης με τα πεζογραφήματα και τη μεταφορά των ομηρικών επών στο κρητικό γλωσσικό ιδίωμα και η διηγηματογράφος Αρτεμίσια Χαριτάκη-Καψωμένου έχουν δώσει έργο που σίγουρα αντέχει στο χρόνο και προβάλλει τον τόπο, την παράδοση και το πνεύμα του.
Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΧΑΝΙΩΝ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ.

Κοντά σ’ αυτούς, αρκετοί άλλοι δίδουν το «παρών» τους που είναι ταυτόχρονα και συνεισφορά της πόλης μας στο πνευματικό παρόν της χώρας.

ΤΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ «ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΜΑΔΑΡΕΣ» ΠΟΥ ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ ΡΙΖΙΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ.

Άλλοι εκφράζονται με στίχους (Βλαχάκη, Γεωργουδάκης, Κακάρογλου, Κακατσάκης, Ντουντουλάκη, Μαχαιρίδης, Μαραγκουδάκης...), άλλοι θητεύουν στον πεζό λόγο (Καρτάκης, Ρεμούνδος, Πιμπλή, Χατζηαγγελής, Χριστάκος...), άλλοι έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην έρευνα (Παπαμανουσάκης, Σημανδηράκη...) και άλλοι στην καταγραφή και μελέτη του λαογραφικού μας πλούτου (Γρηγοράκης, Πάτερου και ιδιαίτερα ο Αποστολάκης).

Το δοκίμιο, ο στοχασμός, η κριτική έχουν και στα Χανιά αφοσιωμένους (Αναστασάκης, Χατζηνικολάου...). Παράλληλα, αρκετοί ασχολούνται με θέματα ιστορικά (Μαλεφάκης...). Η Μάχη της Κρήτης εξακολουθεί ν’ αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους Χανιώτες δημιουργούς, οι οποίοι με τα κείμενά τους κρατούν ζωντανή εκείνη τη μεγάλη ώρα του νησιού.
ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ. 

Έξω από τα Χανιά και την Κρήτη, ζουν αρκετοί Χανιώτες δημιουργοί (Νικ. Αγγελής, Μάρω Βαμβουνάκη, Μάρω Δούκα, Βικτωρία Θεοδώρου, Αλκυόνη Παπαδάκη) που διατηρούν στενούς δεσμούς με τη γενέτειρα.

Ζωγραφική - Γλυπτική - Κεραμική

Τα Χανιά που, όπως έγραψε ο γιατρός-ποιητής Κ. Χιωτάκης «...τα χτίσαν / πολεμάρχοι / σε ώρες / π’ αντιφέγγιζε η Κρήτη / ήλιους αθέριστους / και ποτάμια φωτιάς...», είναι η πόλη της Αρχιτεκτονικής, ευτύχησαν και έχουν ένα αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό στον εικαστικό χώρο: Ζωγράφοι (Ανδρεαδάκης, Γρηγορόπουλος, Γιαννακάκης, Καλούτσης, Κελαϊδής, Κουνάλης, Μυλωνογιάννη, Ξενάκης), γλύπτες (Αυγέρος, Μαρκαντωνάκης, Μαχαιρίδης, Ξενάκη, Παυλάκης), χαράκτες (Καλπάκη Γεωργουλάκη) και κεραμίστες (Ντουσάκης, Σκλαβενίτης), με το πλούσιο και πολύπλευρο έργο τους δημιουργούν μια ασυνήθιστη εικαστική κίνηση.

Το πρώτο τρίμηνο του 1995 πραγματοποιήθηκαν έξι εκθέσεις ζωγραφικής σε δύο αίθουσες τέχνης (Β. Μυλωνογιάννη, Φως-Χρώμα-Γραμμή).
ΧΑΡΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΛΠΑΚΗ-ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΚΗ. 

Παράλληλα με τους παραπάνω, αρκετοί «αυτοδίδακτοι» (Λιλικάκης, Μπραουδάκη) συνεχίζουν τα βήματα των προκατόχων τους (Γεροντάκη, Δρουδάκη), υπηρετούν με αγάπη την τέχνη και δημιουργούν έργο. Αξιοπρόσεκτο επίσης είναι το έργο των μαθητών του σπουδαστηρίου εικαστικών τεχνών «Χώρος».

Η «Χορωδία Χανιών», το «Βενιζέλειο Ωδείο» (με τις πολλές και αξιόλογες εμφανίσεις των μαθητών του) και η «Σχολή Μπαχ» (με την παιδική χορωδία της), προσφέρουν στους Χανιώτες το έντεχνο πολυφωνικό τραγούδι και την κλασική μουσική, ενώ οι «Κρητικές Μαδάρες» ζωντανεύουν το Ριζίτικο και τα μέλη του συλλόγου μουσικών «Ο Χάρχαλης» την κρητική μουσική.

Όσον αφορά στο χορό, κάθε καλοκαίρι (τα τελευταία χρόνια) πραγματοποιούνται φεστιβάλ και σεμινάρια σύγχρονου εκφραστικού χορού, καθώς και σεμινάρια μουσικοκινητικής, ενώ οι τοπικοί σύλλογοι διδάσκουν και παρουσιάζουν τους Κρητικούς παραδοσιακούς χορούς με τη συνοδεία λύρας ή βιολιού και λαούτου.

Τέλος, όσο κι αν δεν βρίσκονται στην καλύτερη ώρα τους τα χανιώτικα θεατρικά δρώμενα, υπάρχει αναζήτηση και προβληματισμός.

Τις τελευταίες δεκαετίες με την πρωτοπόρο «Εταιρία Θεάτρου Κρήτης» (ΕΘΕΚ), το «Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης» (ΔΗΠΕΘΕΚ), το «Χανιώτικο Θεατρικό Εργαστήρι», το ερασιτεχνικό θέατρο «Αρένα», την πειραματική ομάδα «Αυλαία», την «Πειραματική Σκηνή» και το «Ερασιτεχνικό Θέατρο Σκιών», τα Χανιά γεύτηκαν πολλές και καλές παραστάσεις.

Σήμερα, παρά την κάποια στασιμότητα που παρατηρείται, το πρώτο τρίμηνο του 1995 ιδρύθηκε η ομάδα κουκλοθεάτρου «Χανιώτικο Παιδικό Σιντριβάνι», ανεβάστηκαν τρία έργα, πραγματοποιήθηκε σεμινάριο θεατρικής εκπαίδευσης και το μαθητικό φεστιβάλ θεατρικής, μουσικής και εικαστικής δημιουργίας.

Ο Φιλολογικός Σύλλογος «Χρυσόστομος» (ιδρ. 1899), το αρχαιότερο και σημαντικότερο σωματείο της πόλης και της Κρήτης (μέλος του και ο Ελευθ. Βενιζέλος), με τις διαλέξεις, τις εκθέσεις, τις εκδόσεις, τη διοργάνωση διεθνών Κρητολογικών συνεδρίων κ.λπ., σημάδεψε για δεκαετίες την πνευματική ζωή του τόπου. Σήμερα έχει αναστείλει τη δράστηριότητά του, αγωνίζεται για τη γρήγορη αποκατάσταση του ιδιόκτητου κτιρίου του, ώστε να καταλάβει και πάλι τη θέση που του αξίζει.

Ο «Σύνδεσμος για τη διάδοση των Καλών Τεχνών στην Κρήτη» (ιδρ. 1924) με το «Βενιζέλειο Ωδείο». Στη μακρόχρονη πορεία τους έχουν προσφέρει σημαντικότατο έργο. Το Ωδείο (παράρτημα του Ελληνικού Ωδείου) εκπαιδεύει, (1995), 500 μαθητές στη μουσική, απασχολεί 36 καθηγητές και ενισχύει κάθε πνευματική προσπάθεια. Στο ιδιόκτητο νεοκλασικό κτίριό του (δαπάνη Ελενας Βενιζέλου) φιλοξενούνται το ΔΗΠΕΘΕΚ και η «Χορωδία Χανιών».

Η «Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρία Κρήτης» (ΙΛΑΕΚ). Από τους πιο δραστήριους συλλόγους της πόλης. Εκδίδει βιβλία, πραγματοποιεί ξεναγήσεις, παρεμβάσεις, διαλέξεις και συγκεντρώνει υλικό για δημιουργία λαογραφικού μουσείου. Εκδίδει το περιοδικό «Κρητική Εστία».

Η «Ενωση Πνευματικών Δημιουργών Χανιών», με αξιόλογο έργο. Εκδίδει το περιοδικό «Πνευματικά Χανιά».

Ο «Σύνδεσμος Φιλολόγων». Σύλλογος επιμορφωτικός, πολιτιστικός. Εκδίδει το περιοδικό «Θαλλώ».

Μουσική - Χορός - Θέατρο

Η «Χορωδία Χανιών» (ιδρ. 1928). Μεικτή πολυφωνική Χορωδία, με πλούσια ιστορία, δράση και προσφορά.

Το «Λύκειο Ελληνίδων», με πολύ αξιόλογο έργο. Έχει χορευτικό τμήμα, εκδίδει βιβλία, διατηρεί βιβλιοθήκη και βεστιάριο με πλούσιο υλικό.

Οι «Κρητικές Μαδάρες». Σύλλογος καλλιτεχνικός, μορφωτικός και λαογραφικός με ιδιαίτερη συμβολή στην προβολή και διάσωση των παραδοσιακών δημοτικών τραγουδιών της Δ. Κρήτης, των Ριζίτικων (πολλές εμφανίσεις, 13 μεγάλοι δίσκοι) καθώς και των κρητικών χορών. Τα τελευταία χρόνια συγκέντρωσε πλούσιο φωτογραφικό κ.α. υλικό (Κρητών αγωνιστών) που αποτελεί τη βάση του παραρτήματος του «Πολεμικού Μουσείου» στα Χανιά.

Εκτός από τις «Κρητικές Μαδάρες», Κρητικούς χορούς διδάσκουν και προβάλλουν οι σύλλογοι «Τουριστικός Σύνδεσμος Κρήτη», «Βρακοφόρων», «Φίλων Κρητικής Λαϊκής Παράδοσης», «Ψηλορείτης» κ.α. Ριζίτικα τοπικοί παραδοσιακοί σύλλογοι των 5 επαρχιών.

Ο «Σύλλογος Ιεροψαλτών». Έχει βυζαντινή χορωδία με αξιόλογη προσφορά.

Ο «Πολιτισμικός Συνεταιρισμός Νότος». Είναι φορέας στήριξης και προβολής πολιτιστικών εκδηλώσεων με αξιοπρόσεκτο έργο.

Κέντρο «Νίκος Καζαντζάκης», για την προβολή των ιδεών και του έργου του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα.

Κέντρο «Ευρωπαϊκών Πολιτιστικών Ανταλλαγών». (Πολιτιστικές ανταλλαγές, εκθέσεις, διαλέξεις κ.α.).

Πέρα από τα παραπάνω σωματεία που υπηρετούν τον πολιτισμό και το πνεύμα, προσφέρουν αξιόλογο έργο η «Δημοτική Πολιτιστική Επιχείρηση» (ΔΗΠΕΧ) (μουσικές, θεατρικές, κ.λπ. εκδηλώσεις, έκδοση βιβλίων και της επετηρίδας «Ελλωτία») το «Ινστιτούτο Κρητικού Δικαίου» (εκδίδει το υψηλής στάθμης περιοδικό «Τάλως») το «Ιστορικό Αρχείο Κρήτης» (δημόσιο ίδρυμα με 500.000 έγγραφα, αρχείο Κρητικού τύπου, βιβλιοθήκη με 8.000 τίτλους και πλούσια συλλογή, μουσειακό υλικό ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου), το «Πνευματικό Κέντρο της I. Μητροπόλεως Κυδωνιάς & Αποκορώνου» (πλούσιο και πολύπλευρο έργο: Σεμινάρια, διαλέξεις, εκθέσεις, ραδιοφωνικός σταθμό «Μαρτυρία» κ.π.α.), η «Δημοτική Βιβλιοθήκη» (55.000 τίτλοι βιβλίων, 46.000 τόμοι περιοδικών), η «Παιδική Βιβλιοθήκη» (9.000 τίτλοι βιβλίων) καθώς και τα μουσεία «Αρχαιολογικό» και «Ναυτικό».

Τέλος, το «Πολυτεχνείο Κρήτης» και το «Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο» (ΜΑΙΧ) με τις ποικίλες εκδηλώσεις τους, προάγουν την πνευματική ζωή της πόλης.

Πρέπει ακόμη ν’ αναφερθούν και βρίσκονται εκτός πόλεως η «Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης» (ίδρυμα διεθνούς επιπέδου με ανυπολόγιστο έργο και προσφορά στην Ορθοδοξία και την Κρήτη: υψηλής στάθμης διεθνή συνέδρια, σεμινάρια, διαλέξεις) και το «Ίδρυμα Αγία Σοφία» (εκδόσεις, σεμινάρια, διαλέξεις, κ.α. θέματα και προβλήματα κυρίως της επαρχ. Αποκορώνου).

Χανιώτικος Τύπος

α. Εφημερίδες

Τα Χανιά πρωτοπορούν σε αριθμό εφημερίδων. Εκδίδονται ο «Αγώνας», ο «Δημοκράτης των Χανιών», ο «Κήρυξ», τα «Χανιώτικα Νέα», η «Χανιώτικη Ελευθεροτυπία» και η εβδομαδιαία «Αλήθεια».

β. Περιοδικά

Αξιόλογες είναι και οι χανιώτικες περιοδικές εκδόσεις. Ειδικότερα:

Η «Κρητική Εστία» και ο «Τάλως» είναι επιστημονικά έντυπα. Στο πρώτο «δημοσιεύονται πρωτότυπες επιστημονικές μελέτες οι οποίες καλύπτουν όλες τις φάσεις του κρητικού πολιτισμού» ενώ το δεύτερο είναι «επιστημονικό βήμα για την κρητολογική έρευνα στον τομέα του Δικαίου».

Τα «Πνευματικά Χανιά», το «Νεώριον», η «Ελλωτία» και το «Έρεισμα» είναι λογοτεχνικά περιοδικά ποικίλου περιεχομένου.

Η «Θαλλώ» δημοσιεύει μελέτες που αναφέρονται στην επιστήμη της φιλολογίας και η «Μαρτυρία» της I. Μητροπόλεως, κείμενα Ορθοδοξίας.

ΧΑΝΙΑ
ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ»
1996


from ανεμουριον https://ift.tt/2ZWdx1Q
via IFTTT

Δημοσίευση σχολίου

To kaliterilamia.gr σέβεται το δικαίωμα όλων των χρηστών να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα, να μην δημοσιεύει συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια. Έτσι όποια σχόλια, περιέχουν ακατάλληλα προς το κοινό χαρακτηριστικά θα αποσύρονται από τον ιστότοπο.

Νεότερη Παλαιότερη